ŞEYTANIN İNSANA NÜFUZ EDEBİLDİĞİ YOLLAR - 30 MART 2021 MEVLANA TAKVİMİ

Mevlana Takvimi

Şeytanın insana nüfuz edebildiği yollar, aslında üçtür. Bunlar şehvet, gazap ve hevâdır. Buna göre şehvet, hayvanî; gazap, parçalayıcı ve hevâ da, şeytanîdir. Buna göre, şehvet bir afettir. Ne var ki, gazap ondan daha büyüktür. Gazap, bir afettir, ne var ki, hevâ ondan daha büyüktür. Buna göre “Çünkü namaz edebsizlikten nehyeder.” (Ankebut s. 45) âyetinde geçen “fahşâ”dan murad, şehvet eserleridir. Ayetin devamında gelen “münker”den maksad, gazab eserleridir, “bağy”dan maksat ise hevâ eserleridir. Buna göre insan, şehvet ile nefsine, gazap ile başkasına zulmetmiş olur, hevâ ile de zulmü Cenâb-ı Allâh’ın celâline taşımış olur.

Özellikle şehvet ve öfke şeytanın insana tesir etme yollarının en büyükleridir. Bu sebepledir ki, hadis-i şerîfte: “Şeytan kanın bedende cereyanı gibi insan vücuduna hulul eder. Onun yollarını açlıkla (oruçla) daraltınız” buyurulmuştur. Çünkü şeytanın insana en büyük hulul yolu şehvettir. Açlık ise şehveti kırar.

Kötü huyların temeli şehvet, gazab ve hevâdır. Bu üçünden doğan şeyler ise şu zikredilen yedi şeydir: Hırs, cimrilik, ucub, kibr, küfür, bidat ve haset. İşte bundan dolayı Cenâb-ı Allâh yedi ayet olan Fatiha Sûresi’ni indirmiştir. Bu yedi ayet, geçen yedi belâyı defetmek içindir, Fâtiha Sûresi’nin kökü besmeledir. Bu besmelede de üç isim vardır. Bu üç isim ise temel üç bozguncu ahlâk olan şehvet, gazap ve hevânın karşılığıdır. Buna göre şu temel olan üç isim, kötü ahlâkın üç esasının; Fâtiha Sûresi’nin yedi ayeti de, yedi kötü huyun mukabilindedir. Sonra Kur’ân’ın tamamı sanki Fâtiha Sûresi’nden çıkmış dallar budaklar gibidir. Aynı şekilde bütün kötü huylar da, bu yedi kötü huydan çıkan dallar ve budaklar gibidir.

(Fahruddîn Er-Râzî, Tefsîr-i Kebîr Mefâtîhu’l-Ğayb, c.1, s.372-373)