FÜZECİLİĞİN ATASI LAGARÎ HASAN ÇELEBİ - 15 OCAK 2023 - MEVLANA TAKVİMİ

Mevlana Takvimi

Füzeciliğin atası sayılan büyük âlim, roketle dikey uçuşu başarıyla gerçekleştirmiş ilk insandır. 1633 yılında IV. Murad’ın kızı doğduğu gece yapılan şenlikler sırasında füzeyle uçma hünerini göstermiştir. Hasan Çelebi 50 okkalık barut macunuyla dolu 7 kollu, kendi buluşu olan bir fişeğe binerek yardımcılarının ateşlemesiyle uçmayı başarmıştır. Lagari Hasan Çelebi’nin yaklaşık 300 metre kadar havalandığı ve 20 saniye boyunca havada kaldığı ölçülmüştür. Füzenin barutu bitince de daha önce hazırlamış olduğu kanatları açmış, Sinan Paşa Sarayı önünde denize inmiştir. Bu gösteri üzerine IV. Murâd tarafından mükâfatlandırılmış, sipahi sınıfına yazdırılmıştır. Evliya Çelebi, Seyahâtnâme’sinde roketle uçma olayını şu şekilde anlatmaktadır: “Murâd Han’ın Kaya Sultan isimli kızı dünyaya geldiği gece, akika kurbanı şenliği oldu. Bu Lagari Hasan elli okka barut macunundan yedi kollu bir fişek keşf eyledi. Sarayburnu’nda Hünkâr huzurunda fişenge bindi ve yardımcıları fitili ateşlediler. Lagarî, “Padişahım seni Huda’ya ısmarladım, İsâ Nebî ile konuşmağa gidiyorum” diyerek semâya fırladı. Yanında olan diğer fişekleri ateşleyip rûy-u deryayı çırağan eyledi. Fişengi kebîrinin barutu kalmayınca zemine doğru inerken kartal kanatlarını açarak Sinan Paşa Köşkü önünde deryaya indi ve padişahın huzuruna geldi. Yere inince Padişah’a “Padişahım, İsâ Nebî sana selâm söyledi” diyerek şakaya başladı.” Daha sonra Lagarî Hasan Çelebi, Kırım’a gitmiş, orada Selâmet Giray Hanın yanında ölmüştür. Weekly Word News dergisinin neşrettiğine göre, Norveçli âlim Roffavik, ilk uzay roketinin Türkler tarafından keşfolunduğunu batıya kabul ettiren bir araştırma yapmıştır. İlginçtir ki modern anlamda ilk roket çalışmaları da bugün Kırım’ın içinde bulunduğu Ukrayna’da başlamıştır. (Müslüman Bilim Adamları, c.2, s.218)