Evrim Agaci Podcastleri

Karikatür hoş bir şekilde bir sigara bağımlısı bir hastanın çırpınışını gösterse de, gerçekten de yeryüzündeki en sinsi öldürücülüğe sahip kimyasal karışımlardan biri olan sigaranın bırakılmasından hemen sonra vücutta bir takım değişiklikler oluyor. Bu değişikliklerin bir kısmı çok kısa sürede yaşanıyor… Seslendiren: Kaya Erdem Yılmaz Bize evrimaga…

Konumuz dişilerde görülen adet ve bu dönemde daha fazla görülen, bilimsel adıyla dışkılama, nazik adıyla "kaka yapma" olgusu. Bunu herkes deneyimlemeyebilir; ancak ortalamaya vurduğumuzda, adet dönemindeki dişilerin daha fazla dışkılama ihtiyacı duydukları tespit edilmiştir. Bunun sebebi ise prostaglandin isimli… Seslendiren: Selçuk Kandemir Bize e…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Türev ve integral, matematiğin en önemli konseptlerinden ikisidir. Günümüzde okullarda (liselerde) bu ikili çok yüzeysel bir şekilde ve çoğunlukla tamamen ezbere dayalı olarak anlatılmaktadır. Özellikle de bu kavramların ne anlama geldiği öğrenciye anlatılmadan, sadece nasıl çözü…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Kilo verirken vücudumuzda yakılan yağ nereye gider? Ünlü karikatürist Yiğit Özgür’ün de esprili bir şekilde çizdiği gibi, oturduğumuz yerden birdenbire kalkarsak gerçekten yağlarımız koltukta oturmaya devam eder mi? Ya da yaygın kanı gibi “puff!” diye birden enerjiye veya ısıya m…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Şu anda genel geçer olarak kabul edilen kıta sayısı 7'dir: Asya, Avrupa, Afrika, Avustralya, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Antarktika. Buna rağmen, kıta sayısı oldukça tartışmalı bir konudur ve hatta belki okulda veya çevrenizden farklı sayıda kıta olduğunu da duymuş olabilirsi…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. DNA, ya da uzun adıyla deoksiribonükleik asit, Dünya üzerinde var olan bütün canlılarda bulunan ve hepsinde kalıtsallığı sağlayan moleküldür. Yani canlılar, DNA isimli bu kimyasal maddeyi kullanarak, kendi biyolojik özelliklerinin bir kısmını veya tamamını yavrularına aktarırlar.…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Dünya üzerinde bugüne kadar normal ömrü 1 gün olan tek bir kelebek türü bile tespit edilememiştir. Yetişkin kelebeklerin ömrü, türüne bağlı olmak üzere 1 hafta ile 1 yıl arasında değişebilir. Üstelik bu süreye yaşam döngüsündeki "yumurta", "tırtıl" ve "koza" dönemleri dahil değil…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Karabasan denen olgu, bilim tarafından net bir şekilde açıklanabilmiş olan "uyku felci" dediğimiz durumdur. Fizyolojik olarak analiz edildiğinde, uykunun Hızlı Göz Hareketleri (REM - Rapid Eye Movements) döneminin düzensiz olması veya bu evrede uyanmanın gerçekleşmesinden ötürü o…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Özellikle yaz aylarının baş belası rakipsizdir: sivrisinekler. Sıtma, sarı humma, deng ateşi gibi Dünya'nın en ölümcül hastalıklarının taşıyıcısı olan ve doğada toplam 3500 farklı türü bulunan sivrisinekler; iflah olmaz kaşıntılar, kulağın dibindeki sinir bozucu vızıltılar ve vüc…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. “Yeşil Peri” (Fr: "la fée verte") olarak da anılan Absent (veya orijinal ismiyle Absinthe), 1900’lerin başında Fransa, İsviçre, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer birçok ülkede yasaklanmıştı. Yetkililer, bu yüksek alkollü içkiyi çocukları suçlulara dönüştürmek, ahlaksızlığa teş…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Alfabenin keşfinden sonra insanlık tarihinin yazılı kanıtları da oluşmaya başlamıştır. İlk alfabeler şüphesiz ki diğer alfabelerin öncüsü olmuştur. Dünya üzerinde çok farklı dillerin kullanıldığını ve toplumların kültürel, siyasal, dinsel ve gelişimsel farklılıklarını da düşünürs…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Amfetamin türü uyarıcılar (ATS) grubuna ait olan metamfetamin, günümüzde en çok kullanılan uyuşturucu kimyasallar arasındadır. Çok küçük miktarlarda ve kısa süreli kullanımlarda bile bağımlılık oluşturabilme özelliğindedir ve tekrarlayan kullanımlarda birey, uyuşturucu kullanımın…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Penis fotoğrafı (İng: "Dick Pic") erkeklerin mesaj, sosyal medya ya da flört uygulamaları aracılığıyla gönderdikleri, cinsel organlarını içeren fotoğrafları tanımlayan ve gündelik dilde kullanılan bir ifadedir. Bu ifade bir süredir kullanımda olsa da, özellikle de Amerikalı polit…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Kedileri seviyorsanız yaptıkları "yoğurma" hareketini de görmüş olabilirsiniz. Yoğurma hareketi yapan bir kedi, ön ayaklarını uzatır ve olduğu yerde yürüyormuş gibi patilerini sırayla önündeki yüzeye bastırır. Peki kediler bunu neden yapıyorlar?Davranış bilimciler, evcil kedileri…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Öylece yatıp dinlendiğiniz bir sırada kalbinizin birdenbire sıkıştığı oldu mu? Hayır, hayır, korku veya heyecan duyduğunuzdaki gibi histen bahsetmiyorum. Gerçek anlamıyla kalbiniz hizasında, sanki göğsünüze bıçak saplanıyormuş gibi bir his yaşadığınız oldu mu? Hatta şöyle dersek …

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Biyolojinin en temel amacı, canlılığı anlamaktır; öyle ki, "biyoloji" sözcüğü, "yaşam bilimi" anlamına gelir. Ancak bugüne kadar yapılan ve birbirinden köklü bir şekilde farklı olan yaşam tanımlarının da gösterdiği üzere, yaşamı tanımlamak ve ortak özelliklerini belirlemek o kada…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yirmi yedi yaşındaki Taquisha McKitty; Brampton, Ontario'da bulunan William Osler Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde sırt üstü uzanıyor. Gözleri kapalı olan genç kadının yüzünde huzurlu bir ifade bulunmakta. Yanağına bantlanmış plastik tüp, yattığı yatağın yanındaki vantilatörd…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. NASA, Arizona Devlet Üniversitesi (ASU), Jet Tahrik Laboratuvarı (JPL), SpaceX ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) gibi çok sayıda kurumu bir araya getiren Psyche görevi, 16 Psyche isimli bir asteroidi ziyaret etmek üzere kolları sıvadı. Bu, sıradan bir görev değil: Öncede…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Filmi henüz seyretmemiş olanlar için bir uyarı: yazı spoiler içerir.Christopher Nolan tarafından yönetilen ve atom bombasının geliştirilmesinde öncü olan ABD'li teorik fizikçiyi konu alan 3 saatlik film Oppenheimer, 21 Temmuz 2023'te vizyona girdi ve o günden beri büyük beğeni to…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Tetrakromasi (Yunancada "dört" anlamına gelen tetra ve "renk" anlamına gelen kroma sözcüklerinden türetilmiştir), renk bilgisini iletmek için dört bağımsız kanala sahip olma veya gözde dört tip koni hücresine sahip olma durumudur. Tetrakromasiye sahip organizmalara tetrakromat de…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Uzun ömürleri ve yaşa bağlı hastalıklara karşı olağanüstü dirençleri ile bilinen çıplak köstebek fareleri, uzun süredir bilim camiasının dikkatini çekmekteydi. Rochester Üniversitesi'nden araştırmacılar, köstebek faresinde bulunan bir geni normal bir fareye aktararak farenin ömrü…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yeni bir araştırma, "çevre dostu" kâğıt pipetlerin uzun ömürlü ve potansiyel olarak toksik kimyasallar içerdiği sonucuna vardı. Avrupa'da ilk, dünyada ise ikinci kez yapılan bu analizde Belçikalı araştırmacılar 39 pipet markasını poli- ve perfloroalkil maddeler (PFAS) olarak bili…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Uykumuzda örümcek yutmamız imkânsız değildir. Fakat hem insanların hem de örümceklerin biyolojisi gereği gerçekleşme ihtimali sıfıra yakın olan bir durumdur.Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi ve Kültür Müzesi'nde böcek bilimci olan Floyd Shockley, insanların uyku sırasında örümcek yu…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Muazzam petrol zenginliği Suudi Arabistan'ın küresel sporlarda, elektrikli arabalarda ve teknoloji girişimlerinde baskın roller üstlenmesini sağladı. Krallığın bir sonraki hedefi şimdiye kadarki en iddialı hedefi olabilir: insan ömrünü uzatmak.Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı V…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Hayvanlar, bilgi iletmek ve davranışlarını koordine etmek için çeşitli iletişim biçimlerini kullanarak milyonlarca yıldır birbirleriyle iletişim kurmaktadır. Bununla birlikte, hayvanların bizim anladığımız şekilde bir dilleri olup olmadığı, bilim insanları arasında onlarca yıldır…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. 1991 yılında bir İtalyan vadisinde yürüyen bazı kır yürüyüşçüleri, Avusturya sınırında donmuş bir cesetle karşılaştılar. Ceset 5.300 yıl önce bir ok ile vurulduktan sonra ölen bir adama aitti. Bulunduğu vadiye ithafen "Ötzi" olarak adlandırılan buz adam, tüm dünyadan insanların h…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Japonya'dan bilim insanları; Dünya'dan kütle olarak 1,5 ila 3 kat büyük bir gezegenin, uzak Kuiper Kuşağı'nda dolanıyor olabileceğini ve bu olası gezegenin varlığının, Güneş'in etrafında dolanan bazı gök cisimlerinin tam olarak anlaşılamayan, tuhaf yörüngeler izlemesine açıklık g…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Bu karşılaştırmalar pek çok yerde geçiyor, ancak kesin hız çok daha az vurgulanıyor. Peki, mermiler gerçekte ne kadar hızlı hareket eder?Bir silahtan ateşlenen bir merminin hızını birçok faktör etkiler. Bu faktörler iki kategoriye ayrılabilir: İç balistik (itici gazın türü, mermi…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Klasik koşullanma (veya tepkisel koşullanma), bilinçsiz veya otomatik olarak gerçekleşen bir öğrenme türüdür. Klasik koşullanma, doğal uyarıcılara verilen doğal bir tepkinin, yapay bir uyarıcı tarafından da uyarılır hale getirilmesini ifade eder. Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafınd…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yer çekimi, Dünya üzerindeki cisimlerin yere, yani Dünya'ya doğru düşme eğilimine verilen isimdir. Kütle çekimi (veya kısaca "kütleçekim") ise, uzay içindeki iki cismin birbirine doğru hareket etmeye meyilli olmasını ifade etmekte kullandığımız bir doğa yasasıdır. Yer çekimi, küt…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. NASA, uzaylıların gerçek olduğunu itiraf veya kabul etmedi. Tam tersine, aslen "tanımlanamayan uçan cisim" anlamına gelen "UFO" sözcüğü popüler kültürde uzaylılarla eş anlamlı hale geldiği için, bu tür konulardan bahsederken uzaylılar akla gelmesin diye "UAP", yani "tanımlanamaya…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yapay zeka araştırmaları ve yapay zeka felsefesinde yapay zeka hizalama problemi veya yapay zeka kontrol problemi olarak bilinen problem, yaratıcıları olan insanlara zarar vermekten ziyade onlara yardım edecek yapay zeka sistemlerinin nasıl inşa edilebileceğini inceleyen bir araş…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Örgü tekniği, öğrenim sürecini kolaylaştırmak amacıyla farklı konu veya pratik yapma yöntemlerini karıştırmayı içeren bir öğrenme tekniğidir. Örneğin bir öğrenci, sınavlarına çalışırken örgü tekniğine başvurursa, teknik dahilinde her bir soru tipine ayrı ayrı çalışmak yerine tüm …

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Bu soru, binlerce yıldır filozofları ve bilim insanlarını zorlayan sorulardan birisidir: Özgür irade bir illüzyon mu?2014 yılında yapılan bir araştırma, beynimizdeki kaotik elektrik aktivitesinin "arkaplan gürültüsü" adı verilen sinyalleri içerisine gömülmüş bazı sinyallerin özgü…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Düş çalışması (İng: "dreamwork" veya "dream-work"), 1899 yılında Sigmund Freud tarafından psikoterapi çevresine sunulan bir kavramdır. Freud, bir hastanın zihinsel yapısını anlamak için rüyalarından faydalanarak anlam üretilebileceği fikrini ortaya attı. Freud’un bu konuda ortaya…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yeni bir konuyu öğrenmek; birçok bilgi parçacığının, kavramın, konu başlıklarının ve bunlar arasındaki bağlantıların anlaşılmasını gerektirir. Bu amaca yönelik olarak birçok insan, konuyla ilk muhatap olduğunda not almayı tercih eder. Her ne kadar not almak oldukça yaygın bir pra…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Son yıllarda iş piyasasında birçok yeni kavramla karşılaşıyoruz. Bunların arasına "sessiz işten çıkarma" ve "sessiz istifa"dan sonra şimdi de sessiz kısıtlama ekleniyor. Sessiz kısıtlamanın neden ve sonuçlarını incelemeden önce gelin bu kavramları kısaca bir açıklayalım.Geçen yıl…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Niktofobi, kişinin karanlıktan aşırı bir şekilde korkmasına neden olan bir spesifik fobi türüdür. "Ligofobi" veya "skotofobi" olarak da bilinir. Hemen herkes bazı durumlarda karanlıktan korkabilir; ancak niktofobi, bu tarz geçici ve normal korkuların çok ötesinde ve karmaşık bir …

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. İçe atım (İng: "Introjection"), kişinin başkalarının düşünce veya beklentilerini kabul edip bunları kişiliğinin bir parçası haline getirmesi durumudur. Sigmund Freud tarafından öne sürülen baş etme mekanizmalarından biridir. Ayrıca, psikolojide başka bir kavram olan yansıtmanın t…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Balık ile yoğurdun bir arada tüketilmesinin zehirlenme ile hiçbir alakası yoktur. Birçok restoranda balıkla birlikte süt ve süt ürünleri (özellikle de yoğurt) aynı menü ürünü içinde, bir arada sunulmaktadır. Balık halihazırda bozuk olmadığı sürece, halihazırda küflenmemiş bir yoğ…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yapay zeka üzerine kurulu teknolojiler insan hayatını kökten değiştirmektedir. Bu makineler günlük hayatımızla gitgide bütünleştikçe, onların vereceği kararlar da sadece faydacı olmanın ötesine geçip ahlaki bir hâl alacaktır. Kaçınılmaz bir kaza ile karşı karşıya kaldığında, sürü…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Birkaç yüz yıl yaşayabilen tek bir karga türü dahi yoktur. Hatta kargalar, insan ömrünün yarısı kadar bile uzun yaşayamazlar. Bilinen onlarca karga (Corvus cinsi hayvanlar) türünün ve kuzgunların (Corvus corax türü karga) hemen hepsinin vahşi yaşamdaki ömürleri en fazla 15-20 sen…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Aşılar neden vazgeçilmez öneme sahiptir, biliyor musunuz? Yukarıdaki ve aşağıdaki iki fotoğraf nedeniyle... Burada gördüğünüz, çiçek hastalığı nedeniyle, sadece 20. yüzyıl içerisinde hayatını kaybetmiş ortalama bir tahminle 300 milyon, muhtemelen 500 milyon insandan sadece 2 tane…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Çerçeveleme etkisi (İng: "Framing Effect"), bireyin kararlarının bilginin kendisinden ziyade, bilginin sunulma şeklinden etkilendiğini ifade eden bilişsel bir ön yargıdır. Buna göre aynı bilgiler, hangi özelliklerin vurgulandığına bağlı olarak kişinin kararları üzerinde etkili ol…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yetkinliğin dört aşaması modeli, insanların bir beceriyi edinirken nasıl daha yetkin hale geldiklerini açıklayan bir psikoloji modelidir. Bu modele göre insanlar bir beceri edinirken bilinçsiz yetersizlik, bilinçli yetersizlik, bilinçli yeterlilik ve bilinçsiz yeterlilik olmak üz…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Protege etkisi (veya "çırak etkisi"), bir bilgiyi öğretmenin, öğretme taklidi yapmanın veya diğerlerine öğretmeye hazırlanmanın bu bilginin kavranmasına yardımcı olduğunu öne sürer. Örneğin bir öğrenci, sınıf arkadaşlarını sınavda çıkacak konulara hazırladığında çırak etkisinden …

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Yansıtıcı Düşünme (İng: Reflective Practice), kendinizi geliştirmek için deneyim ve eylemlerinizi aktif olarak analiz etmek demektir. Örneğin bir atlet, bir antrenmanda yaptığı hataları gözden geçirip tekrarını önlemek için çözümler bularak, yansıtıcı düşünme yapabilir. Yansıtıcı…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Hepimizin daha önce duyduğu "ilk yardım" terimi genelde "Fiziksel İlk Yardım"dan bahsederken kullanılır. Ancak travmatik olaylar yaşayan insanlar, aynı zamanda "Psikolojik İlk Yardım"a da ihtiyaç duyabilir. Fiziksel İlk Yardım, bedensel bir yaralanmadan kaynaklanan fiziksel rahat…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. Önemsizlik kanunu olarak da bilinen bikeshedding, insanların küçük sorunları ele almak için görece büyük bir zaman, enerji ve diğer kaynakları harcadığı fenomenleri ifade eder.Örneğin bikeshedding eyleminde bulunan bir şirket, küçük bir bisiklet kulübesinin (İng: "bikeshed") inşa…

Podcastin sosyal hali Poddy’yi hemen denemelisin www.poddy.net/indir. İsrail'deki hapishanelerde cezalarını çeken 3 adam, bir yargıç, bir kriminolog ve bir sosyal hizmetler görevlisinden oluşan şartlı tahliye kurulunun önüne çıktı. Üç mahkum da cezalarının en az üçte ikisini tamamlamıştı; ancak şartlı tahliye kurulu, bu mahkumlardan sadece bir tane…