show episodes
 
Loading …
show series
 
Her Umut Ortak Arar kitabının yazarı, Nasıl Olunur ve Yemekte Bile Yemek Konuşuyoruz podcastlerinin yaratıcısı Nilay Örnek ile geçen sene yaptığımız ama benim bir türlü yayınlayamadığım daldan dala sohbet. İyi Pazarlar Konular: (00:04) Utanç bölümü (01:50) İnsanları merak etmek (03:05) Yazılı hafıza (04:30) Her Umut Ortak Arar (04:53) Narmanlı Han …
  continue reading
 
Binlerce yıldır Tanrıyı oynuyoruz. Daha yazı yazmayı bilmediğimiz zamanlardan beri, etrafımızdaki ekinleri ve hayvanları yapay seçilimle değiştiriyoruz. Ama artık oyunun kuralları değişiyor. Plan şu: Önce genetiğin aşırı kısa bir tarihi. Sonra, mucitlerine Nobel kazandıran CRISPR’ın anlam ve ehemmiyeti. Sonra da etik tartışmalar. Keyifli dinlemeler…
  continue reading
 
Selam fularsızlar. MÖ 396 olimpiyatlarında at arabası yarışlarını Spartalı bir prenses kazanmış. Hem de iki defa üstüste. Oradaki Zeus tapınağının girişine bronz heykelini diktirip altına "bu yarışı ilk kazanan kadın benim, deal with it" yazdırmış. Ondan tam 23 asır sonra Atina'da yeniden başlayan modern olimpiyatlarda yarışan kadın sayısı ise 0 id…
  continue reading
 
"Fakirin nükleer silahı, biyolojik silahlardır." Bugün tarihte biyolojik savaş örneklerini, sızıntıları ve yeni teknolojilerin yaratacağı riskleri konuşuyoruz. Konular: (00:04) Amerithrax (02:39) Şarbon: Kusursuz Silah (03:57) Bruce Ivins (07:39) Biyolojinin ayağa düşmesi (08:23) Salgınlar artıyor, risk azalıyor (11:33) Kefe kuşatması ve Kara Veba …
  continue reading
 
Önce Barbie filmi hakkında bir monolog, sonra da toplumsal cinsiyet eşitliği üstüne (sponsorlu) bir sohbetle normal yayın akışımıza kısa bir ara veriyoruz. Bildiğiniz gibi Türkiye, kadınların ekonomiye katılımında 156 ülke arasında 140. sırada. Orta düzey yönetici kadın oranı %16, üst düzey yönetici kadın olan şirketlerin oranı ise %3,9. Başlangıç …
  continue reading
 
Nükleer silahlar, tarihimizdeki ilk yapay varoluşsal tehdit. Bazı fizikçiler, ilk atom bombasının, önlenemez bir zincirleme reaksiyonla tüm atmosferi yakabileceğine ihtimal veriyorlardı. Bu gerçekleşmeyince onbinlercesi üretildi ve birçok defa yanlışlıka savaşın eşiğine gelindi. Bugünkü durum nedir, bir savaş çıkarsa etkisi tam olarak ne olur? Tüm …
  continue reading
 
Şu ana kadar yaşamış 110 milyarı aşkın insandan neredeyse hiçbiri dünyayı yok etme gücüne sahip değildi. Sultanlar sultanı, Tanrının kırbacı, gecelerin yargıcı, kim olursanız olun. Ama 20.yy'da bir avuç insan, tarihimize nokta koyacak güce kavuşmaya başladı. Hayatlarının belli bir anında, “bunu yaparsak acaba tüm insanlığı tehlikeye atar mıyız” diy…
  continue reading
 
Neden bokböcekleri hakkında, insanlığın yokoluşu hakkında olduğundan çok daha fazla makale var? Selam Fularsızlar, bugün Varoluşsal riskleri anlamakta zorlanıyoruz. Psikolojimiz, edebiyatımız, kısa vadeli ekonomik ve politik çıkarlarımız, bizi bu konularda gerçekçi olmaktan alıkoyuyor. Peki profesyoneller ne düşünüyorlar, Elf gözleriyle ufukta hang…
  continue reading
 
Selam Fularsızlar: Gelecekte yaşayacak insanların da hakları var ve bu insanlardan çok olacak, çünkü gelecek çok büyük. Öyleyse insanlara yardımla ilgilenen herkes, işin gücünü ve bugünün sorunlarını bırakıp, uzun vade potansiyelimizi korumaya ve maksimize etmeye odaklanmalı mı? Bugün uzun vadeciliği masaya yatırıyoruz. Gelecek hakkında epey üfürec…
  continue reading
 
Selam Fularsızlar. Effective altruism veya etkili altruizm denen akımın amacı, hayır işlerine bakışımızı kökünden değiştirmek. Sadece ona değil, topluma faydanıza bakışı değiştirmek. Aristolar, Marxlar, Rockefellerlar, robotlar havada uçuşacak. Fularsız Entelliğin yeni yılına biraz geç giriş yapıyoruz ama sağlam bir giriş yapıyoruz. (Sonraki bölüm …
  continue reading
 
Selam fularsızlar, bugün altruizm serisine kısa bir ara veriyoruz ve sürdürülebilirlik kavramına, BM hedeflerine, bu hedeflere neden ulaşılamadığına, Venedik'e gelen 20 milyon turistle başa çıkmanın yollarına, cennet vatan Singapura ve Ayvalık'ta bir köye bakacağız. . Konular: (00:06) Singapur övme şenlikleri. (04:05) BM Milenyum Hedefleri (05:10) …
  continue reading
 
Neden anneanneler, babaannelere kıyasla torunlarına daha düşkün? Vampir yarasalar birbirleriyle kan paylaşmadan önce neyi kontrol ediyorlar? Fedakarlık, onu yapan bireyin genlerinin yayılmasını önlüyorsa, nasıl yaygınlaşmış? Niye bu kadar iyi insanlarız? Hayatın amacı, milyar yıllık genler için 3D fotokopi makinesi olmak mı? . Konular: (00:04) Hika…
  continue reading
 
Gerçek anlamda karşılıksız iyilik mümkün mü, yoksa her iyiliğin eninde sonunda bencil bir amacı mı var? . Konular (00:04) Louis CK: "Her gün arabamla insan öldürüyorum" (00:53) Peter Singer: Kıtlık, Zenginlik ve Ahlak (02:26) Altruism - Özgecilik (03:24) Sevap (04:38) Psikolojik ve biyolojik altruizm (05:31) Doğamız bencil mi? (07:37) İyilikte ayrı…
  continue reading
 
Yapay zeka denince bugün akla gelen ilk isim olan Sam Altman, geçenlerde kendi kurduğu şirketten sorgusuz sualsiz kovuldu ve birkaç çalkantılı gün sonunda, kendisini kovanları kovdurarak geri döndü. Eğlenceli bir pembe dizi gibi ama yüzeyin biraz altını kazıyınca ortaya çıkan tablo beni endişelendirdi. Esas kavga kişiler arasında değil, etik kaygıl…
  continue reading
 
Seri finali. Aylar önce ekonomi yaz kursu diye başladık, davranışsal bilimlere teşhisi koyup çıkıyoruz. Kötü bir sistemin teşvik ettiği sahtekarlıklara karşı mücadele eden "isimsiz" kahramanların içiçe geçmiş hikayeleri. En sonda da genel bir seri özeti. Hepsini dinlediğiniz için teşekkürler, umarım zamanınıza değmiştir. Kaynaklar aşağıda (sırf bu …
  continue reading
 
Davranışsal ekonomi balonunu şişirdik şişirdik, artık indiriyoruz. Çeşit çeşit sahtekarlıktan oluşan bir dedektiflik hikayesi oldu. İki başrol oyuncumuz var, ben de finali iki kısma ayırdım: Bugünkü kısım Dan Ariely'nin dürüstlük çalışmalarına odaklı. Aynı zamanda tekrarlanabilirlik krizi üstünden bilimin nasıl düşe kalka ilerlediğini de göreceğiz.…
  continue reading
 
Merhaba fularsızlar, bir bonus bölüm bu: Kemal Derviş’in Cumhuriyetin 100. yılı üstüne eski bir konuşmasıyla başlıyoruz, başka ülkelerdeki 100. yıl kutlamaları ve ulusal bilinç kavramıyla devam edip, sonunda cumhuriyetin benim için anlamını paylaşıyorum: İnsan gibi yaşamayı birilerinin lütfu olarak değil, birtakım sorumluluklar karşılığında bir vat…
  continue reading
 
Bugün, işin mühendisliğine ve pazarlamasına dünya kadar para gömmüş ama kullanıcı tecrübesine pek kafa yormamış uygulamalardan şikayet edeceğim. Ve şunları öğreneceğiz: Ortalama kullanıcı diye bir şey yok. İşiniz kumar değilse, kimseyi gereksiz yere belirsizlikte bırakmayın. İnsan, zamanı sıkıntı cinsinden ölçer. Tamamen algıya yönelik ufak değişik…
  continue reading
 
Şarap koleksiyonları, sağlık sigortaları, müzayedeler, at yarışları, restoranlarda çay ikramı, organ bağışları ve pisuardaki sinekler... Bugün de psikoloji + ekonomi dolu bir bölümümüz var, ilime bilime doyacağız. Geçen haftanın merkezi figürleri Kahneman ve Tversky idi, bu hafta başrolünde 80'lerden beri araştırmalar yapan, 2008'deki Nudge kitabıy…
  continue reading
 
“Ekonominin temeli, hatta tüm sosyal bilimlerin temeli, görülüyor ki psikolojidir." -Vilfredo Pareto, 1909 Selam fularsızlar. Çok sevdiğim bir konuya geldik, teknik olarak "Yaz Kursu" serisinin devamı ama kendi başına da düşünülebilir. 70'lerden beri hayatımızın her yönüne etki eden davranışsal ekonominin (aslında tüm ekonomi zaten davranışsaldır) …
  continue reading
 
Selam fularsızlar. Programda ufak bir değişiklik yapıp Yaz Kursu'nu 3 gün ertelemem gerekti, bugün iş dünyasıyla ve teknolojiyle haşır neşir bir konuğum var, Vodafone Türkiye'de Bireysel İş Biriminden Sorumlu İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin. Yapay Zeka kullanımı ve yasal düzenlemeleriyle başladık, metaverse, her şey için arayüz o…
  continue reading
 
Krizlerde ruj satışı artar mı? Neden tenini beyazlatmak için kadınlar sülük kullandılar? Selam fularsızlar. Kişisel bakım üstüne bir içerikle karşınızdayım. Yaz kursuna biraz ara verdik, ama çok da değil, zira konuyu toplama kamplarından alıp yine ekonomiye bağlayacağız bir şekilde, arada bir yerde de Roma'ya ve Orta Çağ'a uğrayıp entellik turumuzu…
  continue reading
 
Selam fularsızlar! Tekelci rekabeti ve oligopoliyi anlamak için bugün patentlerin, 2008 krizinin ve sigara lobisinin tarihine dalıyoruz . Konular: (00:04) Özet. (01:28) Monopolistik rekabet. (03:10) Patentler. (07:32) Oligopol. (10:17) 2008 Krizi ve "moral hazard". (16:23) Sigara Lobisi ve Tutsak İkilemi. (25:58) "You've come a long way baby". (27:…
  continue reading
 
Dört önemli rekabet modelinden ilk ikisine bakıyoruz: "Kusursuz rekabet" ve monopoli. Birçok örnek kullandım ama en ilginç soru: Monopoliler rekabet için faydalı olabilirler mi? Her zamanki gibi tüm kaynaklar aşağıda, iyi eğlenceler. . Konular: (00:05) Karadul örümcekleri. (01:10) Önceki bölümün özeti. (02:15) Kusursuz rekabet. (04:38) Ağ Etkisi. (…
  continue reading
 
Ürünlerin, fikirlerin, teorilerin yarıştığı bir piyasalar dünyasındayız. Eğer bir yerde israf varsa, verimsizlik varsa, doktorlar hemen teşhisi koyuyorlar: Daha fazla rekabet, daha şeffaf piyasalar! Epey popüler bir din. Madem öyle biraz kafirlik yapıp soralım: İdeal şartlar altında dahi, ekonomik rekabetin ilaçtan ziyade zehir olduğu durumlar var …
  continue reading
 
Loading …

Hızlı referans rehberi