WWF Podcastleri

8 Mart Kadınlar Günü için planladığımız bir sohbeti çok çok çok az bir gecikmeyle yayınlıyoruz. Tüm konular aşağıdalar, konuğum Deniz Özturhan'ı takip etmek isterseniz: Olumlu Dünya (podcast) Saygıdeğer Eski Eşim (youtube) Deniz Özturhan ile YTD (youtube) Çok da Fifi (standup) (Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan tek şey, Patreon'dan irili ufaklı …

Kulaklık ve müzik, günümüzün vazgeçilmez ikililerinden. Peki size kulaklıkların, dinlediğimiz müziği değiştirdiğini söylesem? Üstelik yalnızca kulaklık da değil. Müzik son 100 yılda ortaya çıkan teknolojilerle birlikte bambaşka bir yöne evrildi. Bu bölümde bu evrimin peşinden gidiyoruz. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin, Oğulcan Ayan …

Gözler bazen yanıltıcı olabilir, peki ya kulaklar? Bu bölümün işte bu: İşitsel İllüzyonlar. Onları dikkatli dinlediğimizde farkedebiliriz, ama bazen o kadar tanıdıklardır ki illüzyon olarak bile görmeyiz. Bu bölümde illüzyonları duyacağız. Kulaklıklarınızı takmayı unutmayın. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin Ses Tasarım ve Kurgu: Meti…

Kapitalizmi kapitalistlerden, sosyalizmi sosyalistlerden iyi beceren, hem bireyci, hem devletçi, hem özgürlükçü bir acayip toplum. (Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan tek şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gibi dinleyiciler. Bu destek doğrudan bana geliyor, normal reklam gelirleri ise yapımcımla paylaşılıyor. Yok kalsın diyorsanız, …

Günlük hayatta kimimiz sağ elini, kimimiz ise sol elini kullanıyor. Peki ama neden? Kullandığımız elin beynimizle ilişkisi ne? El kullanımı ile ilgili mitler doğru mu? Solaklar daha mı yaratıcı? Sağlaklar analitik zekaya mı sahip? Bu bölümde yanlış bilinen doğruların üzerine gidiyoruz. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Ant Arın Şermet Ses Tasarım ve K…

Selam Fularsızlar, konumuz beyin göçü. Fazla istatistiğe boğmayacağım sizi, biraz daha kişisel yaklaşacağım. Şu an hayatımda ilk defa İsveç’i ziyaret ediyorum ve bizi misafir eden doktor arkadaşların durumu klasik bir beyin göçü öyküsü, oradan başlayalım... . Bu bölüm Paladin Bilişim sponsorluğundadır. Bölümler (00:05) Osmanlıya gelen Yahudiler. (0…

Ölümsüzlük, tarihin başından beri insanlığın en büyük hayallerinden. Bugün, aynı hayali teknoloji ve bilim aracılığıyla gerçek kılmaya çalışıyoruz. Peki ama, ölümsüz olmayı gerçekten ister miydik? Sonsuz bir yaşamın ne tür artıları - eksileri olabilir? Bölümde adını anmayı unuttuğum Neil deGrasse Tyson'ın ölümsüzlük hakkında röportajının tamamı içi…

İnsan Genom Projesi’nin başlangıcından beri 32 sene geçmiş. Hala anlayamadık mı zekayla ilişkili genleri? Evet fularsızlar, bugün de genetik öğreneceğiz Mendelin izniyle. Genom araştırmalarını, kayıp kalıtsallık problemini öğreneceğiz ve sonra da 10 bölümü bulmuş serimizi özetleyip tamamlayacağız. (Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan tek şey, Patr…

Selam Fularsızlar. Geldik bu serinin en başında "Aptallaşıyor muyuz" diye sormama sebep olan şeye. Son 100 yıldır IQ testi performansında sürekli bir artış var. Gerçekten de dedelerimizden ninelerimizden daha mı zekiyiz? Ve bu artışın son yıllarda durması, hatta gerilemesi (Anti-Flynn) ne anlama geliyor? İlginizi çekerse kaynaklar kısmındaki linkle…

TV izleme alışkanlıklarımız son 10 yıl içinde kökten değişmeye başladı. Değişimin öncüsü şüphesiz Netflix. 111 Hz'in bu bölümünde, Netflix'in hikayesinden yola çıkarak, onun ortaya çıkmasını mümkün kılan teknolojik koşulları ve televizyonlarla aramızdaki ilişkinin değişimini konuşuyoruz. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Ant Arın Şermet, Berkant Gülte…

Geldik kitabın sonuna ve en tartışmalı kısmına, yani ırklar arasındaki zeka farklarına. Kitabın tezi: Bu farklar gerçek, büyük ve kültürden ziyade genel zekaya oranlı, dolayısıyla genetik bir sebebi var. Kitabın atıf yaptığı kaynaklar üzerinden daha da ileri gideceğiz ve kendilerine "ırk gerçekçileri" (race realists) diyen grubun gittikçe fantastik…

Hiçbir şeyi unutmamak, her şeyi hatırlamak ister miydiniz? Bu bölümde, hafızanın labirentlerinde bir gezintiye çıkıyoruz. Neden unutuyoruz? Nasıl hatırlıyoruz? Hiç unutmanın olmadığı bir yaşam, nasıl bir yaşam olurdu? Bu bölüm, hafızanızı nasıl daha etkili kullanabileceğiniz üzerine. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin Ses Tasarım ve Ku…

Basit şeyler dünyayı değiştirebilir. WWF Market desteğiyle sunduğumuz bu bölümde, dünyanın en basit ve en yaygın giysisi olan tişörtün doğadan üzerimize kadar hikâyesini işliyoruz. Ne giydiğinizi gerçekten tanıyor musunuz? Alışkanlıklarınızın ekolojik etkilerinin farkında mısınız? Ve elbette, daha iyi bir gelecek için neler yapabilirsiniz? Bu podca…

Selam fularsızlar, zeka hakkında yazılmış en tartışmalı kitaba devam ediyor, orijinal araştırma kısmına dalıyoruz. Oradaki yüzlerce sayfanın ana fikri şu: IQ > Sosyoekonomi. Yani IQ sadece akademik başarıyı değil, insan hayatında olan biten çoğu şeyi en çok etkileyen faktör. Hakikaten de böyle mi? (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en ön…

"Eşitsizliği yapay sonuçlarla yok etmeye çalışmamız bizi felakete sürükledi. " Aptallaşıyor muyuz serisine, zeka hakkında yazılmış en tartışmalı kitapla devam ediyoruz. Bu bölümde, kitabın önkabullerini inceleyip, onlar üzerinden biraz tekrar yapacağız biraz da yeni çalışmalara bakacağız. Bir sonraki bölümde, kitabın orijinal iddialarını ele alıyor…

Aslında ben bugün "ırk ve zeka" hakkında konuşmayı planlamıştım, “Aptallaşıyor muyuz” serisinin devamı olarak, ama konunun detaylarına dalınca ayrı bir bölüm çıktı. Irk kavramının tarihsel değişiminden başlayıp bilimsel bulgulara uzanacağız. Seriyi takip etmeyenler bile bunu tek başına dinleyebilirler. (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan …

Dünya üzerindeki tüm kültürlerin farklı sebeplerle kutladıkları özel günleri, bayramları var. Ancak bunlardan bazıları çok ilginç. Örneğin yeni doğmuş çocuklarla ve şeytanların, bir bayram kutlamakla ne işi olabiir? Ya da kimsenin konuşmadığı bir bayram, nasıl kutlanılabilir? Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin & Oğulcan Ayan Ses Tasarı…

Tarih boyunca, bilimsel gelişmeler edebiyatı, edebiyat da bilimsel gelişmeleri besledi. Yani gerçekler hayalleri, hayaller de gerçekleri. Ama gerçekleri etkileyen hayaller, gerçekçi olmak zorunda değiller. Bu bölümde, böyle çılgınca hayallerin peşine düşüyoruz. Geçmişte kurulan hayallerin, bugünü nasıl şekillendirdiğinin izini sürüyoruz. Sunan: Bar…

Selam fularsızlar. Zeka ve kalıtım konularını konuşmak zor, ama bir deneyelim bakalım. Bugün, zeka kalıtsallığına olan entelektüel direnci, başarı için öne çıkan IQ-dışı bazı etmenleri, kalıtsallığın kalıtımdan farkın ve sadece çevrenin genleri değil, genlerin de çevreyi seçmesini konuşuyoruz. Tüm kısımlar ve kaynaklar aşağıda her zamanki gibi. (Du…

Neden rüya görürüz? Uyurken, rüya görürken beynimizde, vücudumuzda neler olup biter? Rüyalar bilinçaltına açılan bir kapı mıdır, yoksa öte alemlerle kurulan bir köprü müdür? Peki ya labirentin içinde koşturan fareler, bize rüyalarla ilgili neler öğretebilir? Rüyaların gizemli dünyasına dalmaya hazır olun. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gült…

Seriye öjenikle başlayıp, IQ testlerinin tarihini ve bugününü problemlerini konuşmuştuk. Yalnız 1900’lerin başından bir figürü bilerek atlamıştım: Charles Spearman. Onu bugüne bıraktım çünkü Spearman, şu ana kadar bahsettiğimiz her şeyle alakalı ve IQ kadar meşhur olmasa da bence ondan daha önemli olan G faktörünü keşfeden kişi. (Duyuru: Bunca bölü…

O bir müzik, bir yaşam tarzı ve bir felsefe. Hayata en çok benzeyen sanat dallarından biri, çünkü özünde doğaçlama ve etkileşim var. Peki hayata böylesine benzeyen bir müzikten, hayata dair neler öğrenebiliriz? İsterseniz bunu bir müzisyene, İlhan Erşahin'e soralım. Birkaç albüm tavsiyesi: İlhan Erşahin's Istanbul Sessions - Bir Zamanlar Şimdi Mile…

IQ testlerinin tarihinden devam edip, modern testlerdeki problemlere geliyoruz. Geçen bölümde olduğu gibi birkaç örnek soru ekledim yine. Mesela: Tuz ile suyun en önemli ortak yanı nedir? (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en önemli şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gibi dinleyiciler. Bu destek doğrudan bana geliyor, norma…

Selam Fularsızlar, size bir sayfiye yerinden sesleniyorum, emeklilerin kol gezdiği. Sezar'dan Bismarck'a emekliliğin ortaya çıkışı ile başlayıp, son zamanlarda ne kadar değiştiğine dair verilerle devam ettiğim bir bölüm oldu. Konu başlıkları ve kaynaklar aşağıdadır. Bu podcast, AgeSA Hayat ve Emeklilik hakkında reklam içerir. AgeSA Hayat ve Emeklil…

Selam Fularsızlar. IQ zekayı ne kadar isabetle ölçüyor, konumuz bu. Birinci Dünya Savaşı sırasında Amerikan askerlerine verilen ve ilk büyük çaptaki IQ testi olan "Army Alpha" sorularını denemek isterseniz burada. (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en önemli şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gibi dinleyiciler. Bu destek do…

Canınız mı sıkılıyor? Belki de bu bölümü dinleyebilirsiniz? Böylece neden sıkıldığımızı ve sıkıldığımızda neler olduğunu öğrenebilirsiniz. Sıkılmak, kesinlikle çağdaş yaşamın tabularından biri. Ama artık ona yeni bir gözle bakmaya, onu biraz da olsa kabul etmeye ihtiyacımız var. "Sen Ben O" podcastini dinlemek için: https://open.spotify.com/show/4N…

Nesiller arası kıyas yapmanın objektif bir yolu var mı? İnsanlık genel olarak aptallaşıyor mu, daha zeki bir hale mi geliyor. Daha temelde zeka ne demek, nasıl ölçülüyor, ne kadar önemli. Tüm bunları konuşacağımız kısa bir seriye başlayalım. (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en önemli şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gib…

İnanın veya inanmayın, dünya dışı medeniyetlerin gezegenimizi ziyaret ettiklerini öne süren teoriler var. Bu teorilerin kimi UFO gözlemlerine, kimileri ise atalarımızın inşa ettiği medeniyetlere dayanıyor. Peki bu teorilerin arkasında, gerçeklik payı var mı? Uzaylılar tarafından gerçekten ziyaret edildik mi? Ya da edilsek, ne olurdu? Sunan: Barış Ö…

Dünyadaki en kafa rahatlatan yerlerden biri Sicilya adası. Birkaç sene önce gitmiştim, dönünce de bloga notlarımı yazmıştım, ne zamandır aklımdaydı şunu podcaste dönüştüreyim diye, kısmet bugüneymiş. Bölümün ilk yarısında adanın karman çorman tarihini ve genel izlenimlerimi anlatacağım, ikinci yarısında da rotamız üstündeki başlıca yerlerin özetini…

Orban ve Macaristan hakkındaki mini-serimizin sorununa geldik. İlk bölümümüz bir değişim ve yükseliş hikayesiydi, bir yandan da Macaristan hakkında bir arkaplan oluşturuyorduk. İkinci bölüm, bir güç konsolidasyonu hikayesiydi, bir yandan da hukuk hakkında konuşuyorduk. Bu bölüm için bir düşüş hikayesi demeyi isterdim, üçlemelerin simetrisine uygun …

Sesiniz size mi ait? Belki de artık değildir? Birileri yapay zeka ile sizin sesinizi kullanan bir algoritma yaratabilir. Ve ona istedikleri her şeyi söyletebilirler. Yepyeni bir döneme giriyoruz: Deepfake dünyasına hoşgeldiniz. Bu, artık kulaklarınıza bile güvenemeyeceğiniz bir dünya. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Ant Arın Şermet, Berkant Gültekin…

Selam Fularsızlar. İkinci Macaristan bölümüne hazır mıyız? Bir Avrupa demokrasisini birkaç yıl içinde nasıl tek adam rejimine çevirirsiniz. 2010 yılında ilk kez tek başına Macaristan'da iktidar olan Orban bunu başardı. Bunun üç adımı: Anayasayı baştan aşağı yenilemek, her alanda merkezileşmek ve seçim sistemini değiştirmekti. Konular bunlar ama dah…

1917 yılında düzenlenen bir sanat sergisine, birileri sergilenmesi amacıyla bir pisuar gönderdi. Pisuar "R. Mutt" adıyla imzalanmıştı. Ve sanat dünyası birdenbirine kendisini hararetli bir tartışmanın içinde buldu. Bu pisuar bir sanat eseri miydi? Yoksa birileri etkinlikle dalga mı geçiyordu? Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin Ses Tasa…

Selam Fularsızlar. Spor ekonomisi serisine ara verdik, geçtiğimiz hafta yine yeni yeniden Viktor Orban'ın zaferiyle sonuçlanan Macaristan seçimleri hakkında 1-2 bölüm geliyor. Bu bölüm, Macaristan'da genel hayat ve Orban'ın yükselişi, "değişmeyip gelişmesi" hakkında. Altılı ittifaklar işe yarar mı, bu sonuçlar Türkiye’ye ne derece uyarlanabilir, Ma…

Derdinizi anlatmak için ne kadar ileri giderdiniz? Neleri kaybetmeyi göze alırdınız? Bu bölümde, iletişim arzusuyla büyük bedeller ödemeyi göze alanların hikayeleri var. Çünkü onların dertleri hayatı anlatmak. Ve kelimeler ve dil, böylesi ağır bir yükün karşısında bazen çaresiz kalıyor. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Oğulcan Ayan Ses Tasarım ve Kur…

Selam Fularsızlar. Futbol ekonomisine odaklı son bölümdeyiz ve bugün de tema mülkiyet. Türk Telekom özelleştirmesiyle giriş yapıp, Man Utd'ın akıl almaz satışına, İspanya'nın socios kültürüne, Arap sermayesine, sportswashing kavramına ve futbolun geleceğini sinyalleyen devasa yatırım fonlarına uzanıyoruz. Bundan sonra biraz ara vereceğiz 1-2 gündem…

Bugün tarihten gelen uğursuz, lanetli ve korkunç bazı sesleri, ve bu seslerin ardındaki gizemi konuşuyoruz. Kötü şöhretli, kırılgan ve ilahi sesli bir enstrümanın ruhumuzu ele geçirdiği söyleniyor. Duyduklarımız bir söylentiden mi ibaret, yoksa bu sesler gerçekten lanetli sesler mi? Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Oğulcan Ayan, Berkant Gültekin Ses …

Selam Fularsızlar. Bu bölümün konusu: Mülkiyet. Seride şu ana kadar ne görmüştük? Eskiden kaos vardı, sonra ligler kuruldu, meritokratik bir yapıyla birbirine bağlandılar. Kadın futbolu sınırlandı. Erkek futbolu da uzun bir süre amatörden halliceydi. Zamanla kulüplerin malı olan oyuncular özgürleştiler, AB ağırlığını hissettirip UEFA’yı ezdi ve onu…

Hiç düşündünüz mü: Ya adınız olmasaydı? Size seslenebileceğimiz isminiz, tarih boyunca yok sayılsaydı? Bu bölümde tarihte bir gezintiye çıkıyoruz. İsimsiz yaşamak zorunda bırakılan ve bu zorunluluğa başkaldıran, onunla mücadele eden insanların hikayelerine yelken açıyoruz: Kadınların hikayelerine. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin Ses…

Spor Ekonomisinin Kısa(!) Tarihi serimizin önceki bölümünde Heysel Faciası ile dibe vuran futbolun, Premier Lig ile markalaşma hikayesini görmüştük. Katlanarak büyüyen medya ve sponsorluk pastasının kilit bir rolü vardı. Bugünse o pastanın nasıl dilimlendiğine bakacağız, o bahaneyle Şampiyonlar Ligi’ne ve hatta Rüya Takım’a değineceğiz. Kaynaklar a…

Duyduğumuz seslerin, hayatımızdaki önemi sandığımızdan daha büyük. Kimi sesler zor zamanlarımızda, hatta sağlığımız bozulduğunda bize yardımcı olabilir. Bazı özel seslerin sağlığımızla nasıl bir ilişkisi var? İç huzurumuzu nasıl sağlıyorlar? Kulaklıklarınızı takın, gözlerinizi kapatın ve seslerin mucizevi etkisine tanık olun. Sunan: Barış Özcan Haz…

Selamlar. Dibimizde Rus ayısı bağırıyorken, Spor Ekonomisi serisine ara vereyim dedim ve gündemle uzaktan alakalı kişisel bir hikaye anlatmak istedim. Merkezinde, pek bir şeyleri deviremeyen 1956 Devrimi ve bir kadın var. ---------------------------------------------------- Bu podcast, Disney+ hakkında reklam içerir. Disney+ hakkında detaylı bilgi …

Zaman kavramıyla ilişkimiz tarih boyunca sürekli değişti. Modern zamanlarda ise, zamanın özü, doğadan iyice koptu, ve insan aklının kategorileri ona hükmetmeye başladı. Peki ama, acaba biz mi zamana hükmediyoruz, yoksa zaman mı bize hükmediyor? Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Berkant Gültekin Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt Müzik Seçimleri: Umut…

Spor Ekonomisinin Kısa(!) Tarihi serimizin ilk iki bölümü, futbolda işin para harcama kısmı hakkındaydı. Bundan sonrası paranın kaynağı hakkında olacak. Bugün, medya ve sponsorluk anlaşmalarının, Heysel Faciası'ndan beri geçirdikleri değişime ve kalan her şeyi de nasıl değiştirdiklerine bakacağız. Kaynaklar aşağıdadır, keyifli dinlemeler. ---------…

20. yüzyıla damgasını vurmuş, müzikte yepyeni bir rota açmış bir sesin izini sürüyoruz bu bölümde. Gürültülü olduğu kadar, aykırı da bir ses bu. Onun bu sıradışı karakterinin değerini ise, ancak elektrogitarın dünyasına girdiğimizde kavrayabiliriz. Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Ant Arın Şermet Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt Müzik Seçimleri: U…

Avrupa ve Amerikan spor endüstrilerinin kıyasını yaptığımız serinin 2. bölümünde artık serbest piyasa düzenine geçiyoruz: Bosman Davası, AB-UEFA kavgası ve rekabetteki değişim. Kullandığım kaynaklar aşağıda linkli. Gelecek bölümde medyanın etkisine ve oligarkların sahneye çıkışına bakacağız. Keyifli dinlemeler. -------------------------------------…

Selam fularsızlar, bugün Avrupa ve Amerikan spor endüstrilerinin kıyasını yapacağımız bir mini-seriye başlıyoruz. Odak noktası da ekonomik yapı, rekabet ve adalet arasındaki ilişki. Aslında birkaç gün önce bununla ilgili bir kayıt yapıp Patreon'a koymuştum, biraz görüş alabilmek için. Gelen mesajlar doğrultusunda içeriği zenginleştirdim, artık seri…

Selam fularsızlar, Dünkü bölümün devamı olarak, Ortadoğu ve Balkanların en meşhur astrofizikçisi (kaynak: ben) Dr Umut Yıldız ile gayet rahat bir sohbet yaptık. NASA'daki arkadaşlar bizi bir göktaşı felaketine karşı nasıl koruyorlar, bunları konuştuk. En sonda da bir sürpriz var, muhabbetin açıldığı diğer konulara da başka bir zaman devam edeceğiz …

Selam Fularsızlar, ortadan kayboldum sandınız ama şu andan itibaren 2 gün 2 gece şenlik var: Bugün: Biraz malum film ama çoğunlukla başka şeyler: Demokrasilerdeki gerçeklik savaşı hakkında kitap tavsiyesi, uzay monopolilerinin ortaya çıkışı ve çöküşü, ödüllü yarışmalarla uzay keşfi... (Not: Eğer Patreon destekçisi iseniz, oradaki kaydı tercih edin,…

Matematikte, sanatta ve hatta doğada karşımıza çıkan garip bir sayı var. Bu sayı karşımıza öyle yerlerde çıkıyor ki, her şeyin temelinde bu sayının var olup olmadığını kesin olarak söylemek zor. Peki bu sayı evrenin şifresi olabilir mi? Ya da evrenin değilse de güzelliğin şifresi? Sunan: Barış Özcan Hazırlayan: Oğulcan Ayan Ses Tasarım ve Kurgu: Me…