Critical Thinking Podcastleri

Selam fularsızlar. Zeka ve kalıtım konularını konuşmak zor, ama bir deneyelim bakalım. Bugün, zeka kalıtsallığına olan entelektüel direnci, başarı için öne çıkan IQ-dışı bazı etmenleri, kalıtsallığın kalıtımdan farkın ve sadece çevrenin genleri değil, genlerin de çevreyi seçmesini konuşuyoruz. Tüm kısımlar ve kaynaklar aşağıda her zamanki gibi. (Du…

Seriye öjenikle başlayıp, IQ testlerinin tarihini ve bugününü problemlerini konuşmuştuk. Yalnız 1900’lerin başından bir figürü bilerek atlamıştım: Charles Spearman. Onu bugüne bıraktım çünkü Spearman, şu ana kadar bahsettiğimiz her şeyle alakalı ve IQ kadar meşhur olmasa da bence ondan daha önemli olan G faktörünü keşfeden kişi. (Duyuru: Bunca bölü…

IQ testlerinin tarihinden devam edip, modern testlerdeki problemlere geliyoruz. Geçen bölümde olduğu gibi birkaç örnek soru ekledim yine. Mesela: Tuz ile suyun en önemli ortak yanı nedir? (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en önemli şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gibi dinleyiciler. Bu destek doğrudan bana geliyor, norma…

Selam Fularsızlar, size bir sayfiye yerinden sesleniyorum, emeklilerin kol gezdiği. Sezar'dan Bismarck'a emekliliğin ortaya çıkışı ile başlayıp, son zamanlarda ne kadar değiştiğine dair verilerle devam ettiğim bir bölüm oldu. Konu başlıkları ve kaynaklar aşağıdadır. Bu podcast, AgeSA Hayat ve Emeklilik hakkında reklam içerir. AgeSA Hayat ve Emeklil…

Selam Fularsızlar. IQ zekayı ne kadar isabetle ölçüyor, konumuz bu. Birinci Dünya Savaşı sırasında Amerikan askerlerine verilen ve ilk büyük çaptaki IQ testi olan "Army Alpha" sorularını denemek isterseniz burada. (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en önemli şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gibi dinleyiciler. Bu destek do…

Nesiller arası kıyas yapmanın objektif bir yolu var mı? İnsanlık genel olarak aptallaşıyor mu, daha zeki bir hale mi geliyor. Daha temelde zeka ne demek, nasıl ölçülüyor, ne kadar önemli. Tüm bunları konuşacağımız kısa bir seriye başlayalım. (Duyuru: Bunca bölümdür devam etmemi sağlayan en önemli şey, Patreon'dan irili ufaklı destek veren sizin gib…

Dünyadaki en kafa rahatlatan yerlerden biri Sicilya adası. Birkaç sene önce gitmiştim, dönünce de bloga notlarımı yazmıştım, ne zamandır aklımdaydı şunu podcaste dönüştüreyim diye, kısmet bugüneymiş. Bölümün ilk yarısında adanın karman çorman tarihini ve genel izlenimlerimi anlatacağım, ikinci yarısında da rotamız üstündeki başlıca yerlerin özetini…

Orban ve Macaristan hakkındaki mini-serimizin sorununa geldik. İlk bölümümüz bir değişim ve yükseliş hikayesiydi, bir yandan da Macaristan hakkında bir arkaplan oluşturuyorduk. İkinci bölüm, bir güç konsolidasyonu hikayesiydi, bir yandan da hukuk hakkında konuşuyorduk. Bu bölüm için bir düşüş hikayesi demeyi isterdim, üçlemelerin simetrisine uygun …

Selam Fularsızlar. İkinci Macaristan bölümüne hazır mıyız? Bir Avrupa demokrasisini birkaç yıl içinde nasıl tek adam rejimine çevirirsiniz. 2010 yılında ilk kez tek başına Macaristan'da iktidar olan Orban bunu başardı. Bunun üç adımı: Anayasayı baştan aşağı yenilemek, her alanda merkezileşmek ve seçim sistemini değiştirmekti. Konular bunlar ama dah…

Selam Fularsızlar. Spor ekonomisi serisine ara verdik, geçtiğimiz hafta yine yeni yeniden Viktor Orban'ın zaferiyle sonuçlanan Macaristan seçimleri hakkında 1-2 bölüm geliyor. Bu bölüm, Macaristan'da genel hayat ve Orban'ın yükselişi, "değişmeyip gelişmesi" hakkında. Altılı ittifaklar işe yarar mı, bu sonuçlar Türkiye’ye ne derece uyarlanabilir, Ma…

Selam Fularsızlar. Futbol ekonomisine odaklı son bölümdeyiz ve bugün de tema mülkiyet. Türk Telekom özelleştirmesiyle giriş yapıp, Man Utd'ın akıl almaz satışına, İspanya'nın socios kültürüne, Arap sermayesine, sportswashing kavramına ve futbolun geleceğini sinyalleyen devasa yatırım fonlarına uzanıyoruz. Bundan sonra biraz ara vereceğiz 1-2 gündem…

Selam Fularsızlar. Bu bölümün konusu: Mülkiyet. Seride şu ana kadar ne görmüştük? Eskiden kaos vardı, sonra ligler kuruldu, meritokratik bir yapıyla birbirine bağlandılar. Kadın futbolu sınırlandı. Erkek futbolu da uzun bir süre amatörden halliceydi. Zamanla kulüplerin malı olan oyuncular özgürleştiler, AB ağırlığını hissettirip UEFA’yı ezdi ve onu…

Spor Ekonomisinin Kısa(!) Tarihi serimizin önceki bölümünde Heysel Faciası ile dibe vuran futbolun, Premier Lig ile markalaşma hikayesini görmüştük. Katlanarak büyüyen medya ve sponsorluk pastasının kilit bir rolü vardı. Bugünse o pastanın nasıl dilimlendiğine bakacağız, o bahaneyle Şampiyonlar Ligi’ne ve hatta Rüya Takım’a değineceğiz. Kaynaklar a…

Selamlar. Dibimizde Rus ayısı bağırıyorken, Spor Ekonomisi serisine ara vereyim dedim ve gündemle uzaktan alakalı kişisel bir hikaye anlatmak istedim. Merkezinde, pek bir şeyleri deviremeyen 1956 Devrimi ve bir kadın var. Bölümler: (00:35) Kimlik oluşturan mağlubiyet (01:30) Zorla ev arkadaşı (03:15) Özgürleşme tazminatı (03:55) de-Stalinization (0…

Spor Ekonomisinin Kısa(!) Tarihi serimizin ilk iki bölümü, futbolda işin para harcama kısmı hakkındaydı. Bundan sonrası paranın kaynağı hakkında olacak. Bugün, medya ve sponsorluk anlaşmalarının, Heysel Faciası'ndan beri geçirdikleri değişime ve kalan her şeyi de nasıl değiştirdiklerine bakacağız. Kaynaklar aşağıdadır, keyifli dinlemeler. Bölümler:…

Avrupa ve Amerikan spor endüstrilerinin kıyasını yaptığımız serinin 2. bölümünde artık serbest piyasa düzenine geçiyoruz: Bosman Davası, AB-UEFA kavgası ve rekabetteki değişim. Kullandığım kaynaklar aşağıda linkli. Gelecek bölümde medyanın etkisine ve oligarkların sahneye çıkışına bakacağız. Keyifli dinlemeler. Bölümler: (00:25) Önceki bölümün özet…

Selam fularsızlar, bugün Avrupa ve Amerikan spor endüstrilerinin kıyasını yapacağımız bir mini-seriye başlıyoruz. Odak noktası da ekonomik yapı, rekabet ve adalet arasındaki ilişki. Aslında birkaç gün önce bununla ilgili bir kayıt yapıp Patreon'a koymuştum, biraz görüş alabilmek için. Gelen mesajlar doğrultusunda içeriği zenginleştirdim, artık seri…

Selam fularsızlar, Dünkü bölümün devamı olarak, Ortadoğu ve Balkanların en meşhur astrofizikçisi (kaynak: ben) Dr Umut Yıldız ile gayet rahat bir sohbet yaptık. NASA'daki arkadaşlar bizi bir göktaşı felaketine karşı nasıl koruyorlar, bunları konuştuk. En sonda da bir sürpriz var, muhabbetin açıldığı diğer konulara da başka bir zaman devam edeceğiz …

Selam Fularsızlar, ortadan kayboldum sandınız ama şu andan itibaren 2 gün 2 gece şenlik var: Bugün: Biraz malum film ama çoğunlukla başka şeyler: Demokrasilerdeki gerçeklik savaşı hakkında kitap tavsiyesi, uzay monopolilerinin ortaya çıkışı ve çöküşü, ödüllü yarışmalarla uzay keşfi... (Not: Eğer Patreon destekçisi iseniz, oradaki kaydı tercih edin,…

Yeni yılın ilk bölümünde, Dr Işıl Arıcan (@isil_arican) ile beraber dünya kadar şeyden bahsettik: ABD, bilim okuryazarlığı, risk algısı, aşı ekonomisi, otoritelere güven, fikir değiştirmek, özgürlükçülük, Yalansavar ve ilk defa sosyal medya önünde gerçek zamanlı bilim yapılması. Bu yılın en uzun bölümlerinden biri olacak kesin ve daha da uzun bir h…

Selam fularsızlar. Yeni yılınızı kutlamak için bonus bir içerik paylaşayım dedim. En son 60. bölümde Safsatalar Ansiklopedisi’nden bir içerik paylaşmıştım, Baudrillard hakkında. O arada kitap Storytel’den çıktı, yeni baskı yaptı ve kısaltılmış hali bitti, Patreon’a koydum hediye olarak (yakında baskısı da çıkacak). Yani bir promosyon bölümü yapmanı…

Bugün başrolde ben, soğuk bir oda ve küçük ekran bir televizyon var. Sağlık için, tıp için, tüm kirli çamaşırlarımı ortaya dökmeye hazırım. Yalnız ciddi bir tirat da var ortalarda, Türkiye'deki inanılmaz porno yasakları hakkında. Ve en sonda da Patreon destekçilerine ufak bir hediye. *** Bölümler: (00:05) Doğurganlık ve özsaygı (01:40) Spermiyogram…

Bugün Robin Williams'dan Enrique Iglesias'a, Meksika'daki mercan kayalıklarından Miami varoşlarına, köpek yetiştiriciliğinden gayrımenkul fırsatlarına uzanan hızlı bir ilişkinin hikayesi var. *** Bölümler: (00:05) Mary Anne (03:45) Robin Williams (05:45) Maya Rivierası (09:10) Ranger Dede (13:50) Hayatımın en saçma anı (14:50) Gerçeklerin iyi bir h…

Hem podcastin akışından hem de çılgın Türkiye gündeminden biraz soluklanalım dedim. Sadece ben değil, siz de dediniz: Twitter'da anket yapmıştım, çoğunluk "artık biraz hafif/geyik içerik olsun"dan yana oy kullandı. Madem öyle, henüz hiçbir bölümünü izlemediğim HIMYM dizisinden al(ma)dığım ilhamla, size 3 gün 3 gece boyunca, en az %90'ı doğru ve yüz…

Seri finali. Ahlak ile özgürlük arasındaki ilişki hakkında. *** Bölümler: (00:05) Tümör ve Pedofii (05:20) Doğrudan tecrübe vs argüman (06:00) Temel Yükleme Hatası (06:30) Frankfurt Durumları (08:25) "Contra-Causal" irade (10:50) Aralıklı irade (SFA kavramına dönüş) (12:45) Motivasyon (13:40) Şizofrenojenik Anne (14:55) Nefretin zararı ve faydası (…