Lucid dream (Tür: "berrak rüya", "kontrollü rüya" veya "bilinçli rüya"), rüyayı gören kişinin rüya gördüğünü bilinçli olarak fark etmesi durumudur. Bu farkındalık, kimi zaman rüyanın kısmen veya tamamen kontrol edilebilmesiyle de sonuçlanır; ancak bir rüyanın "lucid" (veya "berrak") olarak tabir edilebilmesi… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimag…

🔹Doğal dili yalnız insanlar mı kullanıyor?🔹İletişim ve dil aynı şey mi?🔹Dil niçin çok önemli?🔹'Yapay Zekâ'nın büyük dil modelleri dil konusunda ne diyor? Psikolinguistik serisine giriş yapıyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Plüton, Güneş Sistemi'nin en dış bölgelerindeki asteroid tabakası olan Kuiper Kuşağı'na oldukça yakın bir noktada, Dünya'dan 7.5 milyar kilometre uzakta bulunan, eskiden 9. gezegen olarak tanınan, günümüzdeyse bir cüce gezegen olarak sınıflandırılan bir gök cismidir. Plüton'un Güneş etrafındaki yörüngesi… Seslendiren: betül parlak Bize evrimagaci.o…

Cinsel yamyamlık; bir canlının çiftleşme sırasında, öncesinde veya sonrasında partnerini yemesi davranışıdır. Canlılar arasında nadir bir davranıştır ve genellikle dişi örümceğimsilerde (Araknidler'de) görülür. Genel olarak nadir görülmesine rağmen birçok örümcek ve akrep ailesinde yaygın görülen bir… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA Bize evrimagaci.org/…

🔹Kasım 2025'te aramızdan ayrılan hocamız mantıkçı/felsefeci Ali Karatay'ı anıyoruz.🔹Ali Karatay kimdi ve felsefe, Mantık, ve matematikte neler yaptı?Konuğumuz Prof. Gürol Irzık ve Prof. Alp Eden ile konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Kuantum fiziği, genellikle baştan sona göz korkutucu bir saha olarak görülür. Her gün bunlarla uğraşan fizikçilere bile alandaki bazı konular hem ilginç hem de mantıksız gibi görünebilir; fakat kuantum, özünde anlaşılamaz, sınanmamış veya tutarsız bir saha değildir. Tam tersine, insanlığın geliştirdiği… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.or…

Otizm spektrumunda yer alan çocuklar dil konusunda nelere ihtiyaç duyuyorlar, terapi onlar için nasıl gelişme sağlayabilir? Konuğumuz Atlas Üniversitesi'nden nörobilimci ve dil/konuşma terapisti Dr. Merve Savaş ile bir araya geliyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Aşılama en basit tanımı ile, üretmek istediğimiz ağaçtan kesilen dal (aşı kalemi) ya da filizin, aşı yapılacak ağaca (anaç) yerleştirilerek oraya tutunmasını ve büyümesini sağlamaktır. Botanikte kullanılan aşılama, meyve ve süs ağaçlarının çoğaltılması amacıyla dünyanın her yerinde yaygın olarak kullanılan… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagac…

Elementlerin birbirleri ile nasıl etkileştiği; elektronlarının nasıl sıralandığına ve atomlarda elektronların yerleştiği en dış bölgede kaç elektron için boşluk olduğuna bağlıdır. Elektronlar çekirdek etrafında katmanlar oluşturan enerji seviyelerinde bulunur. En yakın katman, iki taneye kadar elektron… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.or…

🔹İnme sonucu beyin hasarları dolayısıyla oluşan Afazi'nin çeşitleri nelerdir?🔹Dil konusunda ne gibi zorluklar oluşur, nasıl tedavi edilebilir? Konuğumuz nöropsikolog Prof. Öget Öktem Tanör ile konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Büyük Patlama, modern kozmolojik teoriler ışığında, maddenin aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan genişlemesi sonucu Evren'imizin oluşmasını mümkün kılan âna verilen isimdir. Yani tıpkı kara deliklerin merkezinde bulunan tekillik gibi, Evren'in başlangıcında da bir tekillik bulunmaktadır. Evren, bu tekil… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org…

Çift Yarık Deneyi olarak da bilinen Young Deneyi, fotonlar gibi parçacıkların hem dalga, hem parçacık olarak davrandığını ortaya çıkarması bakımından bilim için büyük öneme sahip olan bir deneydir. Dahası, bu deneyden sonra, sadece ışığın değil, elektronların da dalga özelliklerine sahip oldukları… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org/des…

'Doğal Dil ve İletişim' serisinin ilk alt bölümünde 'Nöropsikoloji ve otizm spektrumunda yer alan çocukların terapi ve tedavisi'ni ele alacağız. 🔹Pierre Paul Broca ve Carl Wernicke kimlerdi, beyinde dil kullanımı, anlama ve ifade konusunda ne teşhis ettiler?🔹Bu alt bölümde konuklarımız kimler olacak?…

🔹İletişim sistemleri ile dil aynı şey mi?🔹İletişim doğada (hayvanlar ve hatta bitkiler dünyasında) ne kadar yaygın?Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Metafizik, günümüzde felsefedeki anlamından farklı imalara sahip olan bir terim. Günlük hayatta metafizik denince pek çok insanın aklına gelen ilk şeyin fizikötesi, doğaüstü, mistik, okültist, ‘uçuk kaçık’ şeyler olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle felsefeyle ilgilenen biri metafizik çalıştığını söylediği… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci…

Çok sayıda evrenden birinin içinde yaşıyor olabilir miyiz? Bilim insanları, içinde bulunduğumuz Evren'imizi daha iyi tanımlamaya başladığından beri filozoflar, hayalperestler ve bilimkurgu yazarları paralel evrenler üzerinde kafa yormaktalar. "Evren" dediğimiz yapı, bildiğimiz her şeyi; gezegenleri,… Seslendiren: betül parlak Bize evrimagaci.org/de…

Birçok insan, o veya bu şekilde sosyal medyayı kullanmaktadır. Bu kullanım kendi başına zararlı olmamasına ve sosyal medyanın bazen faydalı olmasına karşın, sosyal medyanın stres, anksiyete, yalnızlık ve depresyon dahil olmak üzere birçok sorun ve tehlikeyle ilişkilendirildiğinin de farkında olmak önemlidir.Sosyal… Seslendiren: betül parlak Bize ev…

🔹Frantz Fanon kimdir, niçin önemlidir?🔹Hayatı, üslubu, düşünceleri ve çalışmaları hakkında neler söyleyebiliriz?🔹Etkilendiği kaynaklar ve etkilediği topluluklar ... Konuğumuz Dr. Sarah Jilani ile konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Birçok insan, genetiği çok tekdüze zanneder: iki ebeveynin gözleri "baskın" olarak bilinen kahverengi ise, çocukları da öyle olmak zorundadır diye düşünürler. Ancak ikisi de mavi gözlü gibi "çekinik" bir renkteyse, yavrular da mavi göz rengine sahip olabilir diye düşünürler. Ama bu doğru değildir. Mavi… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.or…

İnsanlar tarih boyunca birbirleri ile iletişim kurmaya çalışmıştır. Yazılı tarihten önce mağara duvarlarına resimler çizerek kendini anlatmaya çalışan atalarımız, MÖ 3000’li yıllarda yazılı tarihle birlikte kendini daha iyi ifade etmeye başlamış ve yazdıklarını daha uzaktaki insanlara da ulaştırmaya… Seslendiren: betül parlak Bize evrimagaci.org/de…

🔹İnsanlık tarihi yeniden mi yazılıyor?🔹Çin'de bulunan ve 'Yunxian'lı Adam' diye bilinen kafatası fosili ışığında insan türünün tarihçesini nasıl düşünmeliyiz?Konuğumuz Prof. Ömer Gökçümen ile konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Boğazınız yanıyor, başınız çatlayacak gibi ağrıyor. Tek isteğiniz bu durumdan kurtulmak; bunun için sebebin bakteri mi, yoksa virüs mü olduğunu bilmeniz gerekir. Aksi takdirde doğru tedaviyi uygulayamazsınız. Gelin bu ikisi arasındaki farkları netleştirelim.Öncelikle, benzerlikleri ele alalım. Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org/destekol…

🔹Osman Kavala'ya bu yıl verilen "Goethe Madalyası" nedir, kimlere niçin verilir?🔹Osman Kavala neler yapmıştı, kendi ülkesinde niçin 8 yıldır hapiste?Osman Kavala'nın namına madalyayı alan eşi Prof. Ayşe Buğra anlatıyor.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Kara delikler, uzayda yol alan hiçbir maddenin ve ışık da dahil hiçbir radyasyonun kaçamayacağı kadar büyük kütleçekim alanlarıdır. Astronomik tanımıyla bir kara delik, büyük kütleli yıldızların süpernova patlamasıyla ölmesi sonucunda oluşan, bilinen en sıkışık (kompakt) gök cismidir. Yani kara delikler,… Seslendiren: betül parlak Bize evrimagaci.o…

🔹Jane Goodall kimdi, primatolojiyi nasıl değiştirdi? 🔹Türkiye şubesi de bulunan 'Roots & Shoots' nedir, neler yapar?Jane Goodall'u şahsen tanıyan ve birlikte çalışan primatolog Aslıhan Niksarlı anlatıyor.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

İnternette aralıklarla popüler olan bir görselde, çeşitli kimyasalların ölümcül oldukları dozlar yazılmış ve su için ölümcül doz 6 litre olarak belirtilmiş. Bu durum, insanlar arasında tartışmalara neden oldu ve haklı olarak "Su içmek insana zarar verebilir mi?" sorusunu doğuruyor.Su, bizler için öylesine… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci…

Eskiden yaşamış varlıkların korunmuş kalıntıları, işaretlerine (İng: "impression)" ve izlerine (İng: "trace") fosil denir. Örneğin ölmüş bir canlıdan arta kalan kemikler, iskeletler, ayak izleri, sürünme izleri, reçine içinde korunmuş parçaları ve daha nice kalıntı fosil olarak değerlendirilebilir.… Seslendiren: betül parlak Bize evrimagaci.org/des…

Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Simya kelimesi, Türkçeye Arapçadan geçmiş bir sözcüktür. "Büyü, sihir" anlamındaki سيمياء sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcüğün kökenlerini ise Eski Yunancadaki sḗma (σήμα) sözcüğüne kadar takip etmek mümkündür: Yani "işaret, gösterge" anlamındaki sözcüğe... Dilimizde simyanın en eski kullanımını 1317… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org/de…

Uyumlulukçuluk ('compatibilism') nedir, tatminkar bir çözüm oluşturur mu? Özgür irade serisinin üçüncü bölümünde Umut Eldem ile konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Vücut geliştirme, vücuttaki kas ve tendonları kademeli bir şekilde artan dirence maruz bırakarak, yani giderek daha ağır yükler altına sokarak, iskelet kaslarının büyüklüğünü ve gücünü arttırmayı hedefleyen bir güç antrenmanıdır. Çoğu durumda bu gelişmeyi sağlamak için, kütleçekim kuvvetinden faydalanılır:… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagac…

🔹Sosyal psikolojide "inancın kalıcılığı" nedir?🔹"Sabit fikirlilik" en çok hangi alanlarda kendini gösteriyor?🔹Bunun "rasyonalizasyon" ve CHP ile ne ilgisi var?Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

🔹"Rasyonalizasyon" nedir?🔹Bir savunma mekanizması olarak nasıl ortaya çıktı, psikanaliz ve sosyal psikolojide nasıl kullanılıyor?🔹Bütün bunların CHP'nin mutlak butlan davasıyla ne ilgisi var?Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

🔹'The Wretched Subterfuge' nedir?🔹Compatibilism yani uyumlulukçuluk görüşü neyi savunur?'Özgür İrade' tartışmasına Stanford Üniversitesi'nden emeritus Prof. John Perry ile devam ediyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Davranışlarımızı değiştirmek, eşine az rastlanır bir kendi kendine mühendislik mücadelesidir. Burada bahsettiğimiz, uzun vadeli ve kalıcı bir değişimdendir; gerçek bir değişim yaşanmadan önce giriştiğimiz kısa süreli ve geçici değişimlerden değil. Yaşanmasını istediğimiz değişim ister diyet, egzersiz,… Seslendiren: Leyla Nil Geçkin Bize evrimagaci.…

Açık Bilinç'te, dört bölümlük yeni bir seriye başlıyoruz.🔹Özgür irademiz var mı?🔹Karar ve davranışlarımız bizim istek ve niyetimizle mi belirleniyor yoksa zaten önceden belirlenmiş bir yolda mı ilerliyoruz?🔹Felsefeciler bu konuda ne diyorlar?Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

2024 yılının mayıs ayında Nielsen ve arkadaşları tarafından yayımlanan bir araştırma, dövme yaptırmanın lenf kanseri riskini artırabileceği yönündeki bulgularıyla medyada geniş yankı uyandırdı.[1] Hemen ardından, Danimarka’da Clemmensen ve ekibi tarafından yapılan ve ikiz bireyleri kapsayan bir diğer… Seslendiren: Leyla Nil Geçkin Bize evrimagaci.o…

Üç konuyla Açık Bilinç'e geri dönüyoruz: 🔹Boğaziçi Üniversitesi rektör ataması🔹Deprem🔹Diploma skandalı: Teknoloji mi, siyaset mi, ikisi birden mi?Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Eminiz ki okurlarımız arasında hatırı sayılır bir çoğunluk merakla Breaking Bad'i izlemiştir ve sonlandığı için derin ve tedavi edilemez bir üzüntü duyuyordur. Biz de onlara yönelik olarak, anılarını tazelemek ve hayranlıklarını geliştirmek amacıyla ufak bir çeviri derlemesi yapmak istedik. Hikayeyi… Seslendiren: betül parlak Bize evrimagaci.org/de…

Meme ucu (İng: "nipple"), memenin yüzeyinde dışarı doğru çıkıntı yapan ve süt kanalları aracılığıyla bir dişinin sütünü dışarı salgılamasını sağlayan doku bölgesidir.[1] "Göğüs" ile "meme" aynı şey değildir ve biri diğerinin "kibar formu" da değildir; göğüs ile memeyi eş anlamlı kullanmak, anatomik/bilimsel… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimaga…

🔹Boğaziçi Üniversitesi'nde Naci İnci yönetiminin yasal kararları tanımama yetkisi var mı?🔹Sonuçları ne olur?🔹Boğaziçi Üniversitesi'nde son durum ne?Konuğumuz Prof. Ünal Zenginobuz anlatıyor.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Psikiyatri hangi koşullarda ilaç, hangi koşullarda konuşmalı terapi tercih etmeli? Hekimlik ve bilimsel araştırma nasıl bir araya gelebilir, niçin faydalı olur? Hem hekim, hem de araştırmacı bilim doktoru kimliğiyle öne çıkan Prof. Dost Öngür ile konuyu derinlemesine konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

🔹ABD'de bilim ve aşı karşıtlığı niçin yaygınlaşıyor, hangi yöne evriliyor?🔹Yeni Trump iktidarının ve Robert F. Kennedy, Jr. başkanlığındaki Sağlık Bakanlığı'nın aşı karşıtlığındaki rolü ne? 🔹Gidişat genel olarak nereye?Konuğumuz Prof. Selim Badur anlatıyor.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Video ve filmlerde oldukça önemli bir kavramdır saniye başına kare (fps: frame per second) kavramı. FPS miktarı arttıkça görüntü daha gerçekçi ve net hale gelir; ancak tabii ki görsel verideki bilgi miktarı da artacağı için dosyanın boyutları da artacaktır. Peki "İnsan gözü kaç fps görebilir?" diye… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org/de…

Eğer Dünya'daki ülkeleri incelediyseniz, bir Türkiye vatandaşı olarak Turks & Caicos isimli ülkenin ismi dikkatinizi çekmiş olabilir. Elbette Türkmenistan gibi, Türkiye haricinde "Türk" ismini taşıyan diğer ülkeler var; ancak Atlas Okyanusu'nun batısında; Küba, Haiti ve Dominik Cumhuriyeti gibi… Seslendiren: Yunus Sahin Bize evrimagaci.org/destekol…

Yüksek enerji fiziği uzmanı Alper Dizdar, Foça’da filizlenen Bilimler Köyü’nü anlatıyor: Disiplinlerarası deneysel müfredat, tamamen gönüllülük esasıyla yürüyen etkinlikler, Türkiye’de alternatif bilim eğitimi... Foça’daki Bilimler Köyü’nün 2025 yaz programında yer alan dersleri, katılım koşullarını, gönüllü hocaların deneyimlerini, öğrencilerin kö…

Neden yelleniyoruz (evet, tıbbi terminolojide "yellenme" olarak geçer)? Neden kokuyor? Bunlar birçoklarımızın merak ettiği ama pek de fazla cevaplanmayan sorulardır. Ancak kendimizi tanımak, her şeyimizi tanımaktan geçer. Hoşumuza giden şeylerimizi tanıyıp diğerlerini reddedemeyiz. Bu sebeple,… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org/desteko…

"Daimi Şimdiki Zaman"da yaşamak nasıl bir şey?Hafıza kaybı niçin olur, türleri ve zorlukları nelerdir?Bir beyin ameliyatından sonra yeni hatıralar oluşturamayan H.M.'nin hayatını konuşuyoruz.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu

Şişe burunlu yunuslar, yüksek zekaları nedeniyle karmaşık numaraları öğrenebilen ilginç deniz memelileridir. Bu kıvrak canlılar doğada saatte 30 kilometreye hıza ulaşabilirler. Sıkça, dakikada 2-3 kez, nefes almak için yüzeye çıkarlar. Şişe burunlu yunuslar sosyal gruplar halinde dolaşırlar ve ıslık… Seslendiren: Nevzat Keskin Bize evrimagaci.org/d…

10 Haziran'da aramızdan ayrılan Türkiye'nin en tanınmış beyin cerrahı Prof. Gazi Yaşargil'i anıyoruz.Prof. Gazi Yaşargil kimdi ve beyin cerrahisine ne gibi yenilikler getirdi?Konuğumuz Prof. Ersoy Kocabıçak anlatıyor.Apaçık Radyo tarafından oluşturuldu