Artwork

İçerik Mevlana Takvimi tarafından sağlanmıştır. Bölümler, grafikler ve podcast açıklamaları dahil tüm podcast içeriği doğrudan Mevlana Takvimi veya podcast platform ortağı tarafından yüklenir ve sağlanır. Birinin telif hakkıyla korunan çalışmanızı izniniz olmadan kullandığını düşünüyorsanız burada https://tr.player.fm/legal özetlenen süreci takip edebilirsiniz.
Player FM - Podcast Uygulaması
Player FM uygulamasıyla çevrimdışı Player FM !

GÖKBİLİMCİ, MATEMATİKÇİ: EL-FERGANÎ - 5 ARALIK 2020 MEVLANA TAKVİMİ

2:30
 
Paylaş
 

Manage episode 279333635 series 2542707
İçerik Mevlana Takvimi tarafından sağlanmıştır. Bölümler, grafikler ve podcast açıklamaları dahil tüm podcast içeriği doğrudan Mevlana Takvimi veya podcast platform ortağı tarafından yüklenir ve sağlanır. Birinin telif hakkıyla korunan çalışmanızı izniniz olmadan kullandığını düşünüyorsanız burada https://tr.player.fm/legal özetlenen süreci takip edebilirsiniz.

Tam adı Ebû’l Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesîr el-Fergânî’dir. Batı’da Alfraganus adı ile tanınır. Türkistan’ın Fergâna bölgesinin yetiştirdiği önemli bilginlerden biridir. Burada doğup büyümüş, bir süre sonra Fergâna’dan ayrılarak dönemin bilim ve kültür merkezi olan Bağdat’a yerleşmiştir. Abbasi halifeleri Memûn, Mutasım, el-Vâsik ve el-Mütevekkil dönemlerinde devrin önde gelen gökbilimci ve matematikçileri arasında yer almış, önemli araştırmalar yaparak pek çok eser yazmıştır. Fergânî’nin devlet hizmetinde mühendis olarak çalışmıştır.

Bu çalışmaların ilki Mısır’da Nil Nehri’nin düzenli bir biçimde yükseliş ve alçalışlarını tespit eden bir ölçü aleti olan Nil Mikyası’nın yapımıdır. İkincisi ise Halife Mütevekkil’in Dicle Nehri kıyısında inşa ettirdiği hem şehrin su ihtiyacını karşılayan hem de tarım arazilerinin sulanmasını sağlayan Caferiye Kanalı’nın yapımıdır.

İslâm dünyasında gökbilim üzerine kapsamlı bir risale yazan ilk bilgin Fergânî’dir. Dünya’nın ve diğer gezegenlerin büyüklükleri konusunda en kapsamlı çalışmayı yapmıştır.

Fergânî’nin Cevâmi’u İlmi’n-Nucûm ve Usûlü’l-Harekâti’s-Semâviyye (Gökbilimin Özeti ve Göğün Hareketlerinin Esasları) adlı eseri 12. yy’ın ilk yarısından 15. yy’ın sonuna değin Avrupa’da ve İslâm dünyasında gökbilimin gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir. Cevâmi, bilim tarihindeki en etkin eserlerden biridir. Fergânî’nin kitabı, 2. yy’ın ilk yarısında Antik Yunan’da yaşamış bilim insanı Batlamyus’un Almagest adlı eserinin geliştirilmiş ve anlaşılır hale getirilmiş bir özeti niteliğindedir. Fergânî, o dönemde Bağdat Bilgelik Evi’nde yürütülen Dünya’nın çapı ve çevresinin hesaplanması çalışmalarına da katılmıştır. Çalışmalar sonucunda 1 derecelik meridyen yayının değeri 56 mil olarak hesaplanmıştır. Fergânî, bilim tarihinde Güneş’in de bir yörüngesinin bulunduğunu ve kendi etrafında batıdan doğuya doğru döndüğünü söyleyen ilk kişidir.

(Doç. Dr. Mehmet Topal, bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/el-fergani)

  continue reading

1598 bölüm

Artwork
iconPaylaş
 
Manage episode 279333635 series 2542707
İçerik Mevlana Takvimi tarafından sağlanmıştır. Bölümler, grafikler ve podcast açıklamaları dahil tüm podcast içeriği doğrudan Mevlana Takvimi veya podcast platform ortağı tarafından yüklenir ve sağlanır. Birinin telif hakkıyla korunan çalışmanızı izniniz olmadan kullandığını düşünüyorsanız burada https://tr.player.fm/legal özetlenen süreci takip edebilirsiniz.

Tam adı Ebû’l Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesîr el-Fergânî’dir. Batı’da Alfraganus adı ile tanınır. Türkistan’ın Fergâna bölgesinin yetiştirdiği önemli bilginlerden biridir. Burada doğup büyümüş, bir süre sonra Fergâna’dan ayrılarak dönemin bilim ve kültür merkezi olan Bağdat’a yerleşmiştir. Abbasi halifeleri Memûn, Mutasım, el-Vâsik ve el-Mütevekkil dönemlerinde devrin önde gelen gökbilimci ve matematikçileri arasında yer almış, önemli araştırmalar yaparak pek çok eser yazmıştır. Fergânî’nin devlet hizmetinde mühendis olarak çalışmıştır.

Bu çalışmaların ilki Mısır’da Nil Nehri’nin düzenli bir biçimde yükseliş ve alçalışlarını tespit eden bir ölçü aleti olan Nil Mikyası’nın yapımıdır. İkincisi ise Halife Mütevekkil’in Dicle Nehri kıyısında inşa ettirdiği hem şehrin su ihtiyacını karşılayan hem de tarım arazilerinin sulanmasını sağlayan Caferiye Kanalı’nın yapımıdır.

İslâm dünyasında gökbilim üzerine kapsamlı bir risale yazan ilk bilgin Fergânî’dir. Dünya’nın ve diğer gezegenlerin büyüklükleri konusunda en kapsamlı çalışmayı yapmıştır.

Fergânî’nin Cevâmi’u İlmi’n-Nucûm ve Usûlü’l-Harekâti’s-Semâviyye (Gökbilimin Özeti ve Göğün Hareketlerinin Esasları) adlı eseri 12. yy’ın ilk yarısından 15. yy’ın sonuna değin Avrupa’da ve İslâm dünyasında gökbilimin gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir. Cevâmi, bilim tarihindeki en etkin eserlerden biridir. Fergânî’nin kitabı, 2. yy’ın ilk yarısında Antik Yunan’da yaşamış bilim insanı Batlamyus’un Almagest adlı eserinin geliştirilmiş ve anlaşılır hale getirilmiş bir özeti niteliğindedir. Fergânî, o dönemde Bağdat Bilgelik Evi’nde yürütülen Dünya’nın çapı ve çevresinin hesaplanması çalışmalarına da katılmıştır. Çalışmalar sonucunda 1 derecelik meridyen yayının değeri 56 mil olarak hesaplanmıştır. Fergânî, bilim tarihinde Güneş’in de bir yörüngesinin bulunduğunu ve kendi etrafında batıdan doğuya doğru döndüğünü söyleyen ilk kişidir.

(Doç. Dr. Mehmet Topal, bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/el-fergani)

  continue reading

1598 bölüm

Tüm bölümler

×
 
Loading …

Player FM'e Hoş Geldiniz!

Player FM şu anda sizin için internetteki yüksek kalitedeki podcast'leri arıyor. En iyi podcast uygulaması ve Android, iPhone ve internet üzerinde çalışıyor. Aboneliklerinizi cihazlar arasında eş zamanlamak için üye olun.

 

Hızlı referans rehberi